Anne sütü tüm besinler göz önüne alındığında mucizevi olarak tanımlanabilecek kadar mükemmel, içerinde bebeğin büyüyüp gelişmesini sağlayacak tüm besin öğelerini bulunduran en güzel besindir. Öyle mucizevidir ki, her anne bebeğinin ihtiyacı olduğu miktarda ve içerikte süt salgılar. Yaratılmış en özel besindir.
Yıllardır devlet politikalarında da anne sütü yer bulmuş ve anneler anne sütünün önemi konusunda bilgilendirilmektedir. İlk 6 ay anne sütü bebeğin su da dahil olmak üzere her türlü ihtiyacını karşılamaktadır. Bu nedenle bebek doyduğu, gelişimi ideal sınırlar içerisinde olduğu sürece her hangi bir ek gıda veya ek mama vermeden anne sütü ile beslenebilmektedir. Anne sütünün miktarı ve bebeğe yetip yetmemesi her bebeğin kendi doktoru tarafından belirlenebilmektedir.
Doğumdan sonra ilk salınan süte kolostrum denir. Kıvamı daha koyu rengi de sarımsıdır. Kolostrum bebeğin beyin gelişimi açısından çok önemli olan yararlı yağ asitleri ve besin öğeleri içermektedir. Eskiden ilk sütün bozuk olduğuna inanılır, annelerden o sütü sağıp atmaları istenirdi. Zaman içerisinde yapılan çalışmalarda kolostrumun bağışıklığı güçlendirecek ve bebeğin gelişimini en iyi şekilde sağlayacak çok yararlı bileşenler içerdiğini göstermiştir. Bu nedenle inanılanın aksine kolostrumu bebeğe vermeye özellikle çalışılmalı bunun için de bebek doğar doğmaz emzirilmelidir.
Anne sütünün ön kısmı su içeriği bakımından zengindir. Bebeğin su isteğini karşılayacak su ve karbonhidrat bu ön sütte bulunmaktadır. Yine halk arasında ki inanışlarda ön sütle beslenen bebeklerin zayıf olduklarına inanılır ve ön sütü sağıp atmaları istenmektedir. Bebeğin büyümesi gelişmesi için nasıl protein ve yağa ihtiyacı varsa su ve karbonhidrata da ihtiyacı vardır. Bir yetişkinin nasıl suya ihtiyacı varsa bebeğinde vardır. Bu su ve karbonhidratta anne sütünün ilk kısmında bulunur. Bu nedenle bu kıymetli kısmı asla atmamak bebeğe içirmek gerekmektedir.
Anne sütünün bileşimi her türlü enerji, protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve mineral ile bağışıklık güçlendirici immunglobinlerden zengindir. Sütün son kısmı özellikle yağ ve proteinden zengin olduğu için bebeğin doymasını ve büyümesini sağlar. Bu nedenle bebeği annenin göğüsleri boşalana kadar emzirmek gerekir. Emzirirken göğüs değiştirme konusunda dikkatli olunmalıdır. Genelde bir göğüs 15-20 dakikada boşalır. Eğer bebek bu süreden daha kısa ananeyi emmişse emzirmeye aynı memeden devam edilmelidir. Eğer bebek annesini 20 -30 dakikadan fazla emmiş ise annenin sütü boşalmıştır. Bu sefer tekrar emzirmeye diğer göğüsten başlanabilir. Bu tarzda bir emzirme yöntemi ile bebeğin anne sütünden en yararlı şekilde faydalanmasını sağlamış olursunuz.
Bebeklerde ağızda sindirim yoktur. Sindirim direk mide de başlar. Her bebeğin mide boşalma hızı da farklıdır. Bu nedenle bebeğin ağlamasını bir acıkma sinyali kabul ederek özellikle ilk 3 ay her ağladığında emzirmek gerekir. Anne sütü içerisinde kendi yağını parçalayacak enzimi de bulundurmaktadır. Bu nedenle anne sütü sindirimi kolay bir besindir. Bebekte hazımsızlık yaratmaz. Annenin gazlı beslenmesi veya bağırsak gelişiminde yaşanan sıkıntılar ancak bebekte gaz sıkıntılarının olmasına sebep olur.
Sütünü sağmak zorunda olan anneler, anne sütünü bebeğe verirken süt çözdürme veya ısıtma şekline dikkat etmelidir. Anne sütü kaynatılmaz, çünkü kaynatıldığında içerisindeki yararlı maddeler denature olur yani yapısı bozulur. Özellikle yağı sindirecek olan enzim tüm işlevini kaybeder. Bu neden anne sütü eğer donmuş ise 1 gün önceden buzdolabında çözdürülüp oda ısısı veya annenin teninin ısısı kadar ısıtılmalıdır.
Dyt. Gözde Şahin