Yeme Bozuklukları

Eski çağlarda kadınların balık etli görünümleri onları göze çarpar halde olmalarını sağlarken günümüz modern toplumlarda bir kadının değerinin, daima genç, ince ve çekici kalmasına bağlı olduğu sürekli olarak vurgulanmaktadır. Bu baskı; aile, arkadaşlar ve özellikle medya aracılığıyla daha da artarak kadınların beden algısına olan bakış açılarını değiştirdi. Artık sağlıklı olmaktansa sadece dış çevreye iyi görünmeyi ve bunun için sağlıklı – sağlıksız ne gerekiyorsa yapmayı düşünen bireyler olmaya başladılar. Bu da beraberinde çağın hastalığı yeme bozuklarını getirdi.

Yeme bozuklukları, anormal yeme alışkanlığı ile karakterize edilirken, yiyecekler ve vücut ağırlığı ile ilgili bilişsel bir bozukluk veya kilo vermek ve düşük vücut ağırlığını korumak amacı ile anormal ve zararlı yeme alışkanlıklarına sahip olmak, yemeklerle ilgili düşünce eğilimlerindeki bozukluklar olarak tanımlanmaktadır.

Amerikan Psikiyatri Birliği (APA), klinik yeme bozukluklarını; anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza, sınıflandırılamayan (atipik) yeme bozuklukları ve tıkanırcasına yemek yeme olmak üzere 4 grup altında toplamaktadır.

Anoreksiya nervoza; aşırı ağırlık kaybı, vücut ağırlığı ve görünüm ile aşırı ilgilenme ve vücut imajının algılamasındaki bozukluklar ile karakterize olup, alışkanlıklar tamamen kilo kaybetmeye yöneliktir. Bu hastalar kilo almaktan ve yağlanmaktan aşırı korkmakta, şişmanlıktan tiksinmekte, mutsuzluk ve endişeye çok fazla kapılmaktadır.

Bulimiya nervoza, kısa sürede büyük miktarda yiyeceğin tüketilmesi (yeme nöbetleri) olarak tanımlanmaktadır. Bulimiya nervozalı bireyler, yemek yemeyi gönüllü olarak bırakamayacaklarından korkmakta, vücut ağırlıkları ile aşırı ilgilenmekte, kendilerini eleştirmekte ve aşırı yemek sonrasında depresif ruh halini almaktadırlar.

Tıkanırcasına yeme (binge eating); DSM tarafından, vücuttan çıkarma (kusma, laksatif, lavman vb.) yöntemleri kullanılmadan, kişinin açlık dışı genellikle stres durumlarında, bulimiya nervozadaki gibi aşırı yemesi olarak tanımlanmaktadır. Anoreksiya nervozalı hastaların vücut ağırlıkları genellikle düşük, bulimiya nervozalı hastaların ise normal, düşük veya fazla olabilmekte anoreksiya nervozalı hastaların % 50’sinden fazlasında, bulimik semptomlar gelişebilmektedir. Ayrıca bulimiya nervozalı hastaların daha fazla alkol, ilaç ve sigara kullandıkları da bilinmektedir.

Dyt. Gözde Şahin